Γενικά

O χυμός της γέλης της Αλόης περιέχει μόνο το εσωτερικό φιλέτο του φύλλου της αλόης το οποίο διαχωρίζεται χειρωνακτικά από το εξωτερικό φλοιό που περιέχει την κίτρινη πικρή και τοξική βλέννα (aloe latex ή αλοΐνη). Η βρώσιμη γέλη της αλόης αποτελείται κατά 98 % από νερό ενώ το υπόλοιπο 2 % περιέχει πάνω από 200 ενεργά συστατικά. Η χημική σύσταση του στερεού στοιχείου αποτελείται 55 % πολυσακχαρίτες, 17 % σάκχαρα, 16 % ιχνοστοιχεία, 7 % πρωτεΐνες, 4 % λιπίδια και 1 % φαινολικά στοιχεία. (1)

Πολυσακχαρίτες

Η ακεμαννάνη (Acemannan ή aloverose) είναι ο κυριότερος πολυσακχαρίτης της αλόης, με τεράστιο ερευνητικό ενδιαφέρον σε μελέτες σε ζωα, σε εργαστηριακό επίπεδο και σε ανθρώπους.Ένας πολυσακχαρίτης με πολλές φαρμακολογικές και βιολογικές εφαρμογές όπως στην τόνωση ανοσοποιητικού, αντικαρκινική δράση, υπερπλασία των δοντιών, αντιδιαβητική δράση, επούλωση ελκων στον γαστρεντερικό σωλήνα, αντιοξειδωτική και αντιφλεγμονώδη δράση.

Ένζυμα

Τα ένζυμα της αλόης βοηθούν στην πέψη των τροφών ενώ ταυτόχρονα προσφέρουν συνεργατικό ρόλο σε πολλές αντιδράσεις σε κυτταρικό επίπεδο. Αlkaline phosphatase, amylase, bradykinase, catalase, lipase, protease, creatine phosphokinase, carboxypeptidase, cellulase, oxidase, superoxide dismutase, (26, 27) Η υπεροξειδική δισμουτάση είναι το σημαντικότερο ένζυμο της αλόης, το οποίο συμμετέχει σε αντιδράσεις εξουδετέρωσης των ελεύθερων ριζών σε μελέτες σε ζώα. (28)

Μονοσακχαρίτες

Ο κύριος μονοσακχαρίτης της αλόης είναι ο mannose 6 phosphate(M6P). ΠΡΟΒΙΟΤΙΚΑ

Η αλόη περιέχει φυσικά προβιοτικά και φρουκτάνες, τα οποία αυξάνουν την σύνθεση των λιπαρών οξέων βραχείας αλύσου.(SCFA) (14, 15) Τα SCFA προέρχονται από την βακτηριακή ζύμωση τροφών με αδιάλυτες φυτικές ίνες. Κατέχουν σημαντικές μεταβολικές λειτουργίες και κεντρικό ρόλο στην εντερική υγεία.(16)

Ορμόνες

Δύο φυτοορμόνες, η γιββερελλίνη και η αυξίνη ενεργοποιούν την αναπαραγωγή κυττάρων, συντελώντας στην επουλωτική δράση της αλόης.

Γλυκοπρωτεΐνες

Alprogen, μία γλυκοπρωτείνη με αντιαλλεργικές ιδιότητες.

Στερόλες

Lupeol με αντισηπτική δράση

Φαινόλες

H κύρια φαινόλη της αλόης βέρα είναι το πυρογαλλόλη. Επίσης περιέχει σαλικιλικό οξύ, ελαγικό και φερουλικό οξύ.

Εντερική υγεία

1. Δυσκοιλιότητα: Η γέλη από Aloe vera έχει αντιφλεγμονώδη συστατικά που βελτιώνουν τη λειτουργία των πεπτικών οργάνων, ομαλοποιεί το όξινο αλκαλικό περιβάλλον εξισορροπώντας το pH και ενθαρρύνει την ανάπτυξη φιλικών βακτηρίων.
2. Επούλωση ελκών: Η συστηματική κατανάλωση αλόης φαίνεται να επιφέρει ταχύτερη επούλωση στομαχικών ελκών (12).
3. Γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση: Ο χυμός αλόης βοηθά στην υφεση των συμπτωμάτων παλινδρόμησης (13) σε συγκριτικές έρευνες με την ομεπραζόλη. Η θεραπεία με χυμό γέλης αλόης, μπορεί να βοηθήσει με σημαντική μείωση κόστους, άτομα σε υπανάπτυκτες χώρες που δεν έχουν πρόσβαση σε κλασικές θεραπείες.
4. Ευερέθιστο έντερo: Το ευερέθιστο έντερο αποτελεί μια κατάσταση άνευ οργανικής αιτίας. Εμφανίζεται σε συνθήκες φλεγμονής του εντερικού αυλού από τροφές ή από ανισορροπία στην εντερική χλωρίδα. Η συστηματική χορήγηση αλόης βοηθά στην μείωση των φλεγμονών του εντέρου καθώς και στην ανάπτυξη ευεργετικών βακτηρίων – προβιοτικών τα οποία ρυθμίζουν αποτελεσματικά την υποκείμενη δυσβίωση που χαρακτηρίζει το ευερέθιστο έντερο. Κατά συνέπεια αποκαθίσταται η ισορροπία στην υγιή επικοινωνία εντέρου-εγκεφαλου (gut brain axis). (17)

Διαβητης

Πολλές έρευνες αποδεικνύουν ότι η συστηματική κατανάλωση χυμού αλόης προλαμβάνει σημαντικά την εμφάνιση διαβήτη σε άτομα με προδιάθεση για διαβήτη. Κλινικές έρευνες αποδεικνύουν την μείωση του σακχάρου νηστείας και των τριγλυκεριδίων του αίματος. (4, 5) Γι’ αυτό, ο χυμός αλόης χρησιμοποιείται ήδη στην Αμερική και Ασία ως φάρμακο για προδιαβητικά άτομα και διαβήτη τύπου 2, με θαυμαστά αποτελέσματα, που οδηγούν μέχρι και σε μείωση ή διακοπή φαρμακευτικής αγωγής αντιδιαβητικών φαρμάκων, πάντα με την στενή παρακολούθηση του θεράποντα ιατρού. Η υπογλυκαιμική δράση της αλόης μέσω της ικανότητας της να ενισχύει την ευαισθησία των κυττάρων στην ινσουλίνη, την καθιστά πολλά υποσχόμενη για την ρύθμιση προδιαβητικών και διαβητικών ασθενών. Μάλιστα μία κλινική έρευνα έδειξε υπεροχή της αλόης έναντι του αντιδιαβητικού φαρμάκου γλιπεριδίνης, ενώ απέδειξε αύξηση της ικανότητας έκκρισης ινσουλίνης από τα νησίδια του παγκρέατος, κάτι που ευνοεί την ρύθμιση του διαβήτη ουσιαστικά. (6)

Απώλεια Βάρους

Τα προβιοτικά της αλόης αυξάνουν την σύνθεση των SCFA (Προπιονικό οξύ, Βουτυρικό οξύ, Οξικό οξύ) τα οποία απορροφώνται από την κυκλοφορία και έχουν επίδραση στο ήπαρ, στον λιπώδη ιστό, στους μύες και στον εγκέφαλο. Ρυθμίζουν τον μεταβολισμό αυξάνοντας την έκκριση λεπτίνης από τον λιπώδη ιστό, ορμόνη που μειώνει την όρεξη, ενώ ταυτόχρονα επιδρούν απευθείας στον εγκέφαλο ο οποίος δίνει σήμα κορεσμού με αποτέλεσμα να επέρχεται μείωση του σωματικού βάρους (16). Επιπρόσθετα, τα SCFA επιδρούν στο ήπαρ και στους μυς, αυξάνοντας την ευαισθησία των κυττάρων στην ινσουλίνη, το οποίο σημαίνει πρακτικά ότι τα κύτταρα προσλαμβάνουν περισσότερη γλυκόζη από το αίμα, ώστε να μειώνεται η γλυκόζη στο αίμα. Με αυτόν τον τρόπο αντιμετωπίζεται η διαταραχή ανοχής γλυκόζης στα άτομα με προδιαβήτη και ρυθμίζεται καλύτερα ο μεταβολισμός των υδατανθράκων σε διαβητικά άτομα. (20)

Ανοσοποιητικό

Οι δράσεις που στοχεύουν στο ανοσοποιητικό σύστημα οφείλονται στους πολυσακχαρίτες της αλόης και κυρίως στην ακεμαννάνη. Έχει σημαντική δράση στην τόνωση του ανοσοποιητικού συστήματος μέσω της ενεργοποίησης της ιντερλευκίνης 1 IL-1, κυτοκινών, του παράγοντα TNF και μέσω της ωρίμανσης δενδριτικών κυττάρων και μακροφάγων, κυττάρων υπεύθυνων για την κυτταρική ανοσία. (2) Μέσω της ενεργοποίησης των μακροφάγων, εκκρίνεται νιτρικό οξύ (ΝΟ) το οποίο έχει ισχυρή ανοσοτροποποιητική δράση, ενισχύοντας την ανοσία σε μελέτες σε ζώα και σε εργαστηριακό επίπεδο. (3)

LDL και HDP χοληστερόλη

Το ζελέ αλόης βοηθά στην μείωση της LDL χοληστερόλης και στην βελτίωση της HDL χοληστερόλης, ενώ ταυτόχρονα μειώνει τα τριγλυκερίδια και άρα το συνολικό κίνδυνο εμφάνισης μεταβολικού συνδρόμου σε διαβητικά και προδιαβητικά άτομα. Η έρευνα που διεξήχθει σε άνθρώπους απέδειξε σημαντική βελτίωση του λιπιδαιμικού προφίλ τους με χορήγηση 500 mg αλόης 2 φορές την ημέρα. (4)

Καρκίνος

Στο εργαστήριο έρευνες έχουν αποδείξει την αντιογκογονική δράση της αλόης σε πολλούς καρκίνους, όπως καρκίνο παχέως εντέρου, ηπάτωμα, λευχαιμία, καρκίνο του δέρματος, αδενοκαρκίνωμα του πνεύμονα, καρκίνο προστάτη και του παγκρέατος. (7) Πολύ σημαντική είναι επίσης η ικανότητα της ακεμαννάνης να μειώνει τις επιπλοκές της ακτινοθεραπείας σε μελέτες σε ποντίκια, όπου η θνητότητα των ποντικών μετά από ακτινοθεραπεία μειώθηκε σημαντικά με χορήγηση ακεμαννάνης.(8)

Μείωση οξειδωτικού στρες

Περιέχει βιταμίνες Α, C, E οι οποίες έχουν ισχυρή αντιοξειδωτική δράση. Η αντιοξειδωτική δράση της αλόης ενισχύεται από την δυνατότητα μείωσης των ελευθέρων ριζών που δημιουργούνται από τις βιολογικές αντιδράσεις από τα λιπαρά οξέα βραχείας αλύσου (SCFA) τα οποία παράγονται κατά την ζύμωση των φυτικών ινών της αλόης από τα προβιοτικά της στον εντερικό αυλό. Επίσης, η αλόη προσφέρει φυσική αντιοξειδωτική ικανότητα, μέσω του ενζύμου υπεροξειδική δισμουτάση το οποίο μειώνει το οξειδωτικό στρες στο ήπαρ σε μελέτες σε ζώα. (28)

Αντιφλεγμονώδης δράση

Σημαντική αντιμικροβιακή, αντιιική και αντιμυκητιασική δράση του ζελέ αλόης. Έχει πολλά υποσχόμενη δράση στην θεραπεία στελεχών ανθεκτικών σε αντιμικροβιακά καθώς φαίνεται να λειτουργεί ως ικανός θεραπευτικός παράγοντας σε στελέχη ψευδομονάδων.(19) Βοηθά επίσης σημαντικά στην θεραπεία του απλού έρπητα του στόματος. (29)

Δέρμα

Α. Επουλωτική δράση: Η Θεραπεία πληγών στο δέρμα και τον στοματικό βλεννογόνο έχει αποδειχθεί με πολλές έρευνες οι οποίες δείχνουν αύξηση του κολλαγόνου τύπου Ι και ΙΙΙ, ενώ πρόσφατα αποδείχτηκε η επίδραση της ακεμαννάνης στους ινοβλάστες των ούλων, βοηθώντας έτσι στην στοματίτιδα και σε φλεγμονές της στοματικής κοιλότητας. Η αντιβακτηριδιακή δράση της αλόης, συντελεί σημαντικά στην μείωση των φλεγμονών του γαστρεντερικού σωλήνα με την κατανάλωση φρέσκου χυμού αλόης.

Β. Ενυδάτωση και Αντιγήρανση: Οι πολυσακχαρίτες της αλόης ενεργοποιούν τους ινοβλάστες οι οποίοι με την σειρά τους παράγουν το κολλαγόννο και την ελαστίνη του δέρματος, διατηρώντας το ελαστικό και χωρίς ρυτίδες. (9)

Οδοντιατρική

Η ακεμαννάνη προωθεί τον σχηματισμό οστού και αυξάνει την ταχύτητα ανάπτυξης νέου, την οστική πυκνότητα , καθώς και την ανάρρωση μετά από οδοντιατρικές επεμβάσεις. (10) Σε παιδιά 7-11 ετών, ερευνα απέδειξε την αποτελεσματικότητα των πολυσακχαριτών της αλόης στον σχηματισμό της οδοντίνης.(11)

Βιβλιογραφία

1. Ahlawat KS, Khatkar BS. Processing, food applications and safety of aloe vera products: a review. J Food Sci Technol. 2011;48(5):525-533. doi:10.1007/s13197-011-0229-z
2. Sanders B, Ray AM, Goldberg S, et al. Anti-cancer effects of aloe-emodin: a systematic review. J Clin Transl Res. 2017;3(3):283-296. Published 2017 Sep 7.
3. Liu C, Cui Y, Pi F, Cheng Y, Guo Y, Qian H. Extraction, Purification, Structural Characteristics, Biological Activities and Pharmacological Applications of Acemannan, a Polysaccharide from Aloe vera: A Review. Molecules. 2019;24(8):1554. Published 2019 Apr 19. doi:10.3390/molecules24081554
4. Alinejad-Mofrad S, Foadoddini M, Saadatjoo SA, Shayesteh M. Improvement of glucose and lipid profile status with Aloe vera in pre-diabetic subjects: a randomized controlled-trial. J Diabetes Metab Disord. 2015;14:22. Published 2015 Apr 9. doi:10.1186/s40200-015-0137-2
5. Suksomboon N, Poolsup N, Punthanitisarn S. Effect of Aloe vera on glycaemic control in prediabetes and type 2 diabetes: a systematic review and meta-analysis. J Clin Pharm Ther. 2016 Apr;41(2):180-8. doi: 10.1111/jcpt.12382. Epub 2016 Mar 23. PMID: 27009750.
6. Amira Mourad Hussein Abo-Youssef, Basim Anwar Shehata Messiha,Beneficial effects of Aloe vera in treatment of diabetes: Comparative in vivo and in vitro studies,Bulletin of Faculty of Pharmacy, Cairo University,Volume 51, Issue 1,2013,Pages 7-11,ISSN 1110-0931,https://doi.org/10.1016/j.bfopcu.2012.03.002.
7. Hsu SC, Chung JG. Anticancer potential of emodin. Biomedicine (Taipei). 2012;2(3):108-116. doi:10.1016/j.biomed.2012.03.003
8. Kumar S., Tiku A.B. Immunomodulatory potential of acemannan (polysaccharide from Aloe vera) against radiation induced mortality in Swiss albino mice. Food Agric. Immunol. 2016;27:72–86. doi: 10.1080/09540105.2015.1079594. [CrossRef] [Google Scholar] [Ref list]
9. Surjushe A, Vasani R, Saple DG. Aloe vera: a short review. Indian J Dermatol. 2008;53(4):163-166. doi:10.4103/0019-5154.44785
10. Boonyagul S., Banlunara W., Sangvanich P., Thunyakitpisal P. Effect of acemannan, an extracted polysaccharide from Aloe vera, on BMSCs proliferation, differentiation, extracellular matrix synthesis, mineralization, and bone formation in a tooth extraction model.  2014;102:310–317. doi: 10.1007/s10266-012-0101-2.
11. Songsiripradubboon S., Banlunara W., Sangvanich P., Trairatvorakul C., Thunyakitpisal P. Clinical, radiographic, and histologic analysis of the effects of acemannan used in direct pulp capping of human primary teeth: Short-term outcomes. 2016;104:329–337. doi: 10.1007/s10266-015-0215-4.
12. Eamlamnam K, Patumraj S, Visedopas N, Thong-Ngam D. Effects of Aloe vera and sucralfate on gastric microcirculatory changes, cytokine levels and gastric ulcer healing in rats. World J Gastroenterol. 2006 Apr 7;12(13):2034-9. doi: 10.3748/wjg.v12.i13.2034. PMID: 16610053; PMCID: PMC4087681.
13. Panahi Y, Khedmat H, Valizadegan G, Mohtashami R, Sahebkar A. Efficacy and safety of Aloe vera syrup for the treatment of gastroesophageal reflux disease: a pilot randomized positive-controlled trial. J Tradit Chin Med. 2015 Dec;35(6):632-6. doi: 10.1016/s0254-6272(15)30151-5. PMID: 26742306.
14. Quezada MP, Salinas C, Gotteland M, Cardemil L. Acemannan and Fructans from Aloe vera (Aloe barbadensis Miller) Plants as Novel Prebiotics. J Agric Food Chem. 2017 Nov 22;65(46):10029-10039. doi: 10.1021/acs.jafc.7b04100. Epub 2017 Nov 8. PMID: 29072072.
15. Teng-Gen Hu, Peng Wen, Hui-Zhan Fu, Guang-Yue Lin, Sen-Tai Liao and Yu-Xiao Zou

Protective effect of mulberry (Morus atropurpurea) fruit against diphenoxylate-induced constipation in mice through the modulation of gut microbiota. Food Funct., 2019, 10, 1513
DOI: 10.1039/C9FO00132H

16. Canfora, E., Jocken, J. & Blaak, E. Short-chain fatty acids in control of body weight and insulin sensitivity. Nat Rev Endocrinol11, 577–591 (2015). https://doi.org/10.1038/nrendo.2015.128
17. Hong SW, Chun J, Park S, Lee HJ, Im JP, Kim JS. Aloe veraIs Effective and Safe in Short-term Treatment of Irritable Bowel Syndrome: A Systematic Review and Meta-analysis. J Neurogastroenterol Motil. 2018;24(4):528-535. doi:10.5056/jnm18077
18. Sánchez M, González-Burgos E, Iglesias I, Gómez-Serranillos MP. Pharmacological Update Properties of Aloe Veraand its Major Active Constituents. Molecules. 2020;25(6):1324. Published 2020 Mar 13. doi:10.3390/molecules25061324
19. Goudarzi M, Fazeli M, Azad M, Seyedjavadi SS, Mousavi R. Aloe vera Gel: Effective Therapeutic Agent against Multidrug-Resistant Pseudomonas aeruginosa Isolates Recovered from Burn Wound Infections. Chemother Res Pract. 2015;2015:639806. doi: 10.1155/2015/639806. Epub 2015 Jul 22. PMID: 26266047; PMCID: PMC4525459.
20. Layden Brian, Anthony Anqueira, Brodsky Michael, Durai vivek, Lowe Jr William. Short Chain Fatty Acids and their receptors: new metabolic targets. November 2012. DOI: https://doi.org/10.1016/j.trsl.2012.10.007
21. Huseini HF, Kianbakht S, Hajiaghaee R, Dabaghian FH. Anti-hyperglycemic and anti-hypercholesterolemic effects of Aloe vera leaf gel in hyperlipidemic type 2 diabetic patients: a randomized double-blind placebo-controlled clinical trial. Planta Med. 2012;78:311-316.  [PubMed]  [DOI]  [Cited in This Article: 2]  [Cited by in CrossRef: 68]
22. Yimam M, Brownell L, Jia Q. Aloesin as a medical food ingredient for systemic oxidative stress of diabetes. World J Diabetes2015; 6(9): 1097-1107 [PMID: 26265996 DOI: 4239/wjd.v6.i9.1097]
23. Fenig, Eyal & Nordenberg, Ja & Beery, Einat & Sulkes, Jaqueline & Wasserman, Lina. (2004). Combined effect of aloe-emodin and chemotherapeutic agents on the proliferation of an adherent variant cell line of Merkel cell carcinoma. Oncology reports. 11. 213-7. 10.3892/or.11.1.213.
24. Hekmatpou D, Mehrabi F, Rahzani K, Aminiyan A. The Effect of Aloe Vera Clinical Trials on Prevention and Healing of Skin Wound: A Systematic Review. Iran J Med Sci. 2019 Jan;44(1):1-9. PMID: 30666070; PMCID: PMC6330525.
25. Barak-Shinar D, Del Río R, Green LJ. Treatment of Seborrheic Dermatitis Using a Novel Herbal-based Cream. J Clin Aesthet Dermatol. 2017;10(4):17-23.
26. Hęś, M., Dziedzic, K., Górecka, D. et al.Aloe vera (L.) Webb.: Natural Sources of Antioxidants – A Review. Plant Foods Hum Nutr 74, 255–265 (2019). https://doi.org/10.1007/s11130-019-00747-5
27. Gao Y, Kuok KI, Jin Y, Wang R (2018) Biomedical applications of Aloe vera. Crit Rev Food Sci Nutr 13:1–13. https://doi.org/10.1080/10408398.2018.1496320
28. Ariani, Nia & Gofur, Abdul & Listyorini, Dwi & Susanto, Hendra & Handaya, Adeodatus yuda. (2015). EFFECT OF Aloe vera GEL ON SUPEROXIDE DISMUTASE (SOD) LEVEL IN STREPTOZOTOCIN (STZ)-INDUCED DIABETIC WISTAR Rattus novergicus LIVER. KnE Life Sciences. 2. 51. 10.18502/kls.v2i1.116.
29. Rezazadeh F, Moshaverinia M, Motamedifar M, Alyaseri M. Assessment of Anti HSV-1 Activity of Aloe Vera Gel Extract: an In Vitro Study. J Dent (Shiraz). 2016;17(1):49-54.